Slimme prullenbakken. Pubers die beseffen hoe belangrijk duurzaamheid is. Met en van elkaar leren. Blije opdrachtgevers. Onderwijscampus Porteum in Lelystad laat met het keuzevak ITTL zien hoe informatietechnologie bijdraagt aan een groene samenleving. ‘Met IT kun je nu eenmaal makkelijker verduurzamen dan zonder’, zegt Paula Ford, projectleider informatietechnologie.
Porteum is de gloednieuwe onderwijscampus voor vmbo, havo, vwo, technasium en gymnasium in Lelystad. Voor vmbo-leerlingen wordt informatietechnologie een breed eindexamenvak: van pure hardware, naar programmeren, 3D printen, VR -design, database tot technisch tekenen. Porteum is een van de 136 pilotscholen met informatietechnologie als praktijkprogramma. Na 2024 wordt dat ook uitgerold in de andere profielen (zorg en welzijn en economie).
De leerlingen van het keuzevak ITTL denken in het kader van verduurzaming bijvoorbeeld na over sensoren in prullenbakken die aangeven dat ze bijna vol zitten. ‘Anders belandt het afval naast de prullenbak en pakt de wind het op. Voor je het weet ligt de troep in de Oostvaardersplassen, bijvoorbeeld.’
Bijzonder is dat dit de eerste groep derdejaars vmbo’ers is die op deze manier werkt. Het keuzevak ITTL (informatietechnologie theoretische leerweg) bestaat voor 80 procent uit externe opdrachtgevers, zoals eerder dit jaar de Floriade, waarover ze een profielwerkstuk hebben gemaakt. Het grote verschil met andere vakken? ‘We werken leerlinggestuurd en daardoor is de motivatie groter. Bij een opdracht moeten ze eerst bij zichzelf te rade gaan welke kennis en vaardigheden ze al hebben, en wat ze nog nodig hebben van bijvoorbeeld de docent.’
Kritisch leren kijken
Met en van elkaar leren, daar draait het om. ‘Natuurlijk wil iedereen een goed cijfer halen, maar hier speelt nog iets anders mee. Je doet een project voor een echt bedrijf. Dus hoe blijer de opdrachtgever, hoe blijer de leerling.’ Inmiddels vragen de leerlingen steeds vaker aan de docent om even mee te kijken. ‘Ze zijn niet meer bang voor feedback, maar snappen dat je dit nodig hebt om beter te worden. Leerlingen leren kritisch denken en kijken, ze ontdekken hun eigen talenten en voorkeuren en zijn straks beter in staat om een vervolgstudie te kiezen. Echt hoor, dit worden later fantastische werknemers die openstaan voor een leven lang leren!’
Paula is enthousiast over deze manier van leren. Ze ziet haar leerlingen veranderen. De jongen die aan het begin van het schooljaar onderuitgezakt op zijn stoel zat, met oordopjes in? Die vraagt haar nu vóór de les nog om advies. ‘Het draait niet meer alleen om het cijfer, maar om het feit dat iemand blij is met jouw werk. “Wauw, ik kan dit!” Ik merk vaak dat jongeren op deze leeftijd, 15, 16 jaar denken dat ze nog niet van waarde zijn voor de maatschappij. Ze hebben niet de eigenwaarde die je zo graag zou willen zien. Als ik dan als docent leerlingen zie groeien en zelfvertrouwen zie krijgen, dan weet ik weer waarom ik voor het onderwijs koos.’
Iris Pereboom (15) en William Smit (14) zitten in het derde jaar vmbo-tl van Porteum en ze kozen bewust voor het keuzevak ITTL. Iris: ‘Ik koos voor dit vak omdat je opdrachten maakt voor bedrijven, en je dus weet dat je product écht wordt gebruikt.’ William vult aan: ‘Dat is toch anders dan opdrachten doen voor school en het schrijven van verslagen.’ Iris ontwikkelt voor haar profielwerkstuk sensoren voor in prullenbakken. ‘Het is een programmeeropdracht en dat vind ik leuk om te doen.’ William: ‘Met IT kun je de wereld een beetje groener maken.’
